Cơ bản về hệ thống điều khiển điện tử ECU

Hệ thống điều khiển điện tử ECU là một phần mới mẻ với hầu hết những người đi xe ô tô. Có thể chúng ta biết kiểm tra áp suất lốp hay biết đổ thêm nước rửa kính nhưng khi Hệ thống ECU gặp vấn đề thì xem ra là một vấn đề khiến người chủ xế bó tay. Việc không hiểu rõ về nó là một trong những nguyên nhân. Để giúp người đi xe ô tô có thêm kiến thức về một phần vô cùng quan trọng của ô tô này, chúng tôi sẽ cung cấp những thông tin cơ bản, dễ hiểu nhất về ECU.

Vai trò của hệ thống điều khiển điện tử ECU (Engine Control Unit)

Bạn có thể hiểu nôm na rằng Hệ thống điều khiển điện tử ECU, gọi tắt là ECU (hay còn gọi là hộp đen) chính là “bộ não” điều khiển chi phối tất cả mọi hoạt động của một động cơ. Hay rộng hơn là một chiếc xe ô tô thông qua việc tiếp nhận dữ liệu các cảm biến trên động cơ hoặc ô tô, sau đó được truyền về ECU lưu trữ, nhận biết, xử lý tín hiệu và tính toán sau đó đưa “mệnh lệnh” thích hợp buộc các cơ cấu chấp hành phải thực hiện như việc điều khiển nhiên liệu, góc đánh lửa, góc phối cam, ga tự động, lực phanh ở mỗi bánh… sao cho hiệu quả trong các tình huống khác nhau.

Các cơ cấu chấp hành phải luôn bảo đảm thừa lệnh của ECU truyền đến và đáp ứng các tín hiệu phản hồi từ các cảm biến nhằm đem lại sự chính xác và thích ứng cần thiết. Bên cạnh đó, nhằm giảm tối đa chất độc hại trong khí thải và cải thiện lượng tiêu hao nhiên liệu, đảm bảo công suất tối ưu ở các chế độ hoạt động của động cơ.

Hơn hết, ECU can thiệp và xử lý nhanh những tình huống mất kiểm soát của người lái khi gặp tình huống nguy hiểm và điều đặc biệt giúp việc chuẩn đoán “bệnh” trên một chiếc ô tô một cách nhanh chóng và chính xác.

Cấu trúc cơ bản của ECU

ECU cấu thành từ 3 bộ phận chính: bộ nhớ ECU, bộ vi xử lý CPU (bộ não của ECU) và đường truyền – BUS.

Bộ vi xử lý (Microprocessor)

Từ việc tiếp nhận thông tin tín hiệu ở các cảm biến trên động cơ thông qua các bộ nhớ trong ECU, tín hiệu lập tức gửi đến Bộ vi xử lý, lúc này nó có chức năng tính toán và đưa ra mệnh lệnh cho bộ phận chấp hành thích hợp. Có thể nói, đây là bộ phận quan trọng nhất của ECU.

Đường truyền – BUS

Dùng để chuyển các lệnh và số liệu trong ECU. Có thể hiểu nôm na rằng để thông tin có thể truyền từ bộ vi xử lý gửi đến các cơ cấu chấp hành nhanh nhất có thể, đường truyền đóng một vai trò không nhỏ. Trước đây, máy tính điều khiển động cơ dùng loại 4, 8, hoặc 16 bit phổ biến nhất là loại 4 và 8 bit. Máy tính 4 bit chứa rất nhiều lệnh vì nó thực hiện các lệnh logic tốt hơn.

Tuy nhiên, máy tính 8 bit làm việc tốt hơn với các phép đại số, và chính xác hơn 16 lần so với loại 4 bit. Vì vậy, hiện nay để điều khiển các hệ thống khác nhau trên ôtô với tốc độ thực hiện nhanh và chính xác cao, người ta sử dụng máy tính 8 bit, 16 bit hoặc 32 bit.

Bộ nhớ ECU

Bao gồm 4 phần đảm nhiệm chức năng riêng biệt: RAM, ROM, PROM, KAM.

• ROM (Read Only Memory): Dùng trữ thông tin thường trực. Bộ nhớ này chỉ đọc thông tin đã được lập trình sẵn, chứ không thể ghi vào được. Do đó, ROM chính là nơi cung cấp thông tin cho bộ vi xử lý.
• RAM (Random Access Memory): Bộ nhớ truy xuất ngẫu nhiên, dùng để lưu trữ thông tin mới được ghi trong bộ nhớ và xác định bởi vi xử lý. RAM có thể đọc và ghi các số liệu theo địa chỉ bất kỳ.
• PROM (Programmable Read Only Memory): Cấu trúc cơ bản giống như ROM nhưng cho phép lập trình (nạp dữ liệu) ở nơi sử dụng chứ không phải nơi sản xuất như ROM. PROM cho phép sữa đổi chương trình điều khiển theo những đòi hỏi khác nhau.
• KAM (Keep Alive Memory): KAM dùng để lưu trữ những thông tin mới (những thông tin tạm thời) cung cấp đến bộ vi xử lý. KAM vẫn duy trì bộ nhớ cho dù động cơ ngưng hoạt động hoặc tắt công tắc máy. Tuy nhiên, nếu tháo nguồn cung cấp từ Ắc quy đến máy tính thì bộ nhớ KAM sẽ bị mất.

Nguyên lý hoạt động của hệ thống điều khiển điện tử ECU

Nhờ vào cảm biến tốc độ động cơ và vị trí piston, công dụng của cảm biến này sẽ giúp ECU xác định thời điểm đánh lửa và thời điểm phun xăng tối ưu nhằm cải thiện hiệu suất và khả năng tiêu thụ nhiên liệu. Ngoài ra với những cảm biến khác như vị trí bướm ga xác định lưu lượng không khí nạp, gửi đến ECU tính toán lượng nhiên liệu phun thích hợp với từng chế độ tải.

Song song đó với các dữ liệu về tốc độ động cơ, tải, nhiệt độ… nhờ các cảm biến mã hoá tín hiệu đưa vào ECU xử lý và tính toán để đưa ra góc đánh lửa sớm tối ưu theo từng chế độ hoạt động của động cơ. Với những ưu điểm nổi bật, ngày nay hệ thống đánh lửa với cơ cấu điều khiển góc đánh lửa sớm bằng điện tử kết hợp với phun xăng đã thay thế hoàn toàn hệ thống đánh lửa bán dẫn thông thường.

Trên thế giới hiện nay, nhiều nước châu Âu hướng đến tiêu chuẩn khí thải (EURO 5, EURO 6) hạn chế gây hại ô nhiễm môi trường. Chính vì lẽ đó, ECU đóng vai trò cực kỳ quan trọng trong việc làm giảm khí thải, một cách phổ biến nhất hiện nay như là việc ô tô được trang bị thêm bộ hoá khử (TWC – Three way catalyst), bộ hoá khử này sẽ hoạt động cao nhất ở tỷ lệ hoà khí lý tưởng, thông qua cảm biến Oxy xác định phần hoà khí tức thời trong khí nạp gửi tín hiệu về ECU nhằm điều chỉnh tỷ lệ hoà khí thích hợp ở từng điều kiện nhất định.

Ngoài ra, ECU còn can thiệp sâu vào các hệ thống an toàn trên ô tô có thể kể đến như: hệ thống cân bằng ESP, hỗ trợ phanh khẩn cấp BA, hệ thống phân bổ lực phanh EBD… thông qua việc cảm biến chịu trách nhiệm liên tục ghi lại và truyền tín hiệu về ECU, nhiệm vụ của ECU sẽ so sánh dữ liệu với những chương trình đã tính toán trước. Do đó, khi gặp những sự cố nguy hiểm, người lái có khuynh hướng phản xạ đột ngột như đánh lái gấp, lực phanh tăng nhanh, hiện tượng trượt bánh khi phanh… lập tức ECU sẽ nhận tín hiệu, buộc xe phải hoạt động theo những chương trình lập trình sẵn như điều chỉnh góc xoay, kiểm soát tốc độ từng bánh xe, lực phanh mỗi bánh nhằm chế tối đa sự mất kiểm soát của người lái.

Tại Hệ thống sửa chữa ô tô chuyên nghiệp Auto i-Tech, chúng tôi cung cấp dịch vụ kiểm tra hệ thống điều khiển điện tử này HOÀN TOÀN MIỄN PHÍ để đảm bảo chiếc xe của bạn vẫn hoạt động ổn định. Xác định chính xác mọi vấn đề có thể xảy ra. Nếu các kỹ thuật viên của chúng tôi tìm thấy một vấn đề nào đó bất thường, họ sẽ cho bạn biết những gì họ có thể làm để khắc phục nó.

Chúng tôi có những thiết bị đo kiểm điện tử chuẩn đoán hiện đạ, cung cấp cho bạn dịch vụ kiểm tra ECU miễn phí và xử lý bất kỳ vấn đề nào bất thường trong hệ thống điều khiển điện tử ECU trên xe của bạn. Để được hỗ trợ, tư vấn một cách tốt nhất, hãy liên hệ ngay qua số Hotline 1900.888.696 (chọn nhánh 2) hoặc điền thông tin vào form đăng ký lịch chăm sóc xe, chúng tôi sẽ liên hệ lại trong thời gian sớm nhất.

>> Có thể bạn quan tâm

• Dịch vụ kiểm tra, sửa chữa máy gầm
• Dịch vụ kiểm tra, đo kiểm điện tử (ECU) – Miễn phí
• Dịch vụ đồng sơn, phục hồi xe tai nạn
• Dịch vụ tư vấn, cung cấp bảo hiểm xe hơi
• Dịch vụ cứu hộ 24/7