Tất cả những điều bạn cần biết về dầu động cơ

Là một trong những chất lỏng quan trọng đối với ô tô, dầu động cơ ẩn chứa trong mình nhiều thông tin quan trọng mà chúng ta nên dành thời gian để giải mã. Bản chất vai trò của dầu nhớt trong quá trình hoạt động của xe là gì? Có bao nhiêu loại dầu nhớt trên thị trường và chúng ta nên dùng loại nào thì tốt nhất? Vô vàn những vấn đề quan trọng liên quan đến chính lợi ích của chủ xe sẽ được bật mí trong bài viết này.

Vai trò của dầu nhớt động cơ

Hầu hết nhưng người đi ô tô đều biết phải đổ dầu, thay dầu để xe vận hành êm ái nhưng ít ai có thể gọi tên đầy đủ và chính xác vai trò của nó. Chúng tôi với vai trò là chuyên gia trong lĩnh vực sửa chữa ô tô sẽ giúp bạn hiểu hơn về nội dung này.

Theo Pennzoil (một thương hiệu dầu nhớt động cơ hàng đầu tại Mỹ) thì trước đây dầu động cơ là một hỗn hợp đơn giản của dầu gốc và các chất phụ gia. Nó ra đời để bôi trơn các bộ phận động cơ, giảm ma sát, làm sạch, làm mát và bảo vệ động cơ.

Tuy nhiên, ngày nay, dầu động cơ tổng hợp hiện đại không chỉ dùng để bôi trơn mà còn cung cấp khả năng chống mài mòn, duy trì độ nhớt ở các nhiệt độ thay đổi, ngăn ngừa sự tích tụ axit, làm sạch, bảo vệ các turbo và các thành phần động cơ hiện đại.

Dầu động cơ vẫn có nguồn gốc từ dầu gốc và phụ gia, tuy nhiên, chất lượng đã được cải thiện đáng kể. Dầu gốc chiếm khoảng 70-90% tổng lượng dầu mỏ và có nguồn gốc từ khí đốt tự nhiên hoặc dầu thô.

Các chất phụ gia chiếm từ 10-30%. Chúng bao gồm các hóa chất hoạt động như chất tẩy rửa, chất giảm ma sát, chất chống oxy hóa, chất ức chế ăn mòn và chất cải thiện chỉ số độ nhớt…

Giải thích ngắn gọn về độ nhớt của dầu

Khi nói về dầu động cơ, bạn sẽ thường nghe thấy thuật ngữ “độ nhớt” đang được sử dụng. Về cơ bản, độ nhớt của dầu dùng để chỉ mức độ dễ dàng chảy ra của dầu ở một nhiệt độ cụ thể. Dầu loãng hơn chảy dễ dàng hơn ở nhiệt độ thấp hơn và có độ nhớt thấp hơn, trong khi dầu đặc hơn có độ nhớt cao hơn.

Trong thời tiết lạnh, dầu loãng làm giảm ma sát và giúp động cơ khởi động nhanh hơn. Ở nhiệt độ cao hơn, dầu đặc duy trì áp suất dầu và độ bền của màng, đồng thời hỗ trợ tải nặng hơn.

Chỉ số độ nhớt đo khả năng của dầu chống lại sự thay đổi độ nhớt khi nhiệt độ thay đổi. Hầu hết các loại dầu động cơ đa cấp đều được pha chế với các chất cải thiện chỉ số độ nhớt, sử dụng phụ gia polyme để giúp duy trì độ nhớt của dầu nhất quán trong một phạm vi nhiệt độ rộng – bảo vệ các bộ phận động cơ khỏi bị mài mòn.

Dầu có chỉ số độ nhớt cao hơn có thể giữ được độ nhớt tốt hơn trong phạm vi nhiệt độ rộng hơn. Tuy nhiên, các chất cải thiện chỉ số độ nhớt này sẽ bị hỏng theo thời gian khi dầu dùng trong thời gian dài. Thay dầu thường xuyên sẽ giúp ngăn ngừa điều này.

Dầu động cơ tổng hợp toàn phần là gì?

Dầu động cơ đã thay đổi đáng kể theo thời gian. Khi nó được giới thiệu lần đầu tiên vào những năm 1800, mỗi một nhà sản xuất lại có riêng cho mình những nguyên liệu và cách thức khác nhau, dẫn đến nhiều mâu thuẫn. Việc sử dụng mỡ động vật và dầu thực vật đã phát triển thành việc sử dụng dầu động cơ làm từ dầu thô; và sau đó là sự phát minh ra dầu tổng hợp.

Dầu động cơ tổng hợp là dầu đã trải qua quá trình thiết kế hóa học. Khi so sánh với các phân tử dầu thông thường, các phân tử dầu tổng hợp có hình dạng đồng đều hơn và có ít tạp chất hơn. Thông thường, dầu tổng hợp sẽ có khả năng chống oxy hóa cao hơn và hoạt động tốt hơn ở nhiệt độ cực cao và thấp hơn so với dầu động cơ thông thường được làm từ dầu thô.

Khi được pha chế đầy đủ, dầu động cơ được thiết kế để phục vụ nhiều chức năng khác nhau, bao gồm:

• Tách và bôi trơn các bộ phận chuyển động;
• Giảm mài mòn động cơ;
• Giúp ngăn ngừa cặn bẩn hình thành trên các bộ phận bên trong động cơ;
• Loại bỏ và loại bỏ cặn bẩn và chất gây ô nhiễm trong dầu cho đến khi những chất bẩn này có thể được loại bỏ ở lần thay dầu tiếp theo;
• Làm mát các bộ phận động cơ;
• Duy trì hiệu suất và hiệu suất nhiên liệu của động cơ;
• Cung cấp sự bảo vệ trong một loạt các nhiệt độ;
• Hoạt động như thủy lực trong thời gian van biến thiên;
• Giúp bảo vệ hệ thống khí thải.

Một số loại dầu khác nên biết

Bên cạnh dầu tổng hợp toàn phần với nhiều ưu điểm nên sử dụng thì còn 3 loại dầu khác với những đặc tính riêng phục vụ những nhu cầu sử dụng đặc biệt. 

• Dầu động cơ hỗn hợp tổng hợp:

Loại dầu này sử dụng hỗn hợp dầu gốc tổng hợp và dầu gốc thông thường để mang lại khả năng chống oxy hóa cao hơn và hoạt động tốt hơn ở nhiệt độ thấp.

• Dầu động cơ hiệu suất cao:

Được pha chế với các chất phụ gia độc đáo, dầu động cơ hiệu suất cao giúp giảm hiện tượng cháy dầu và ngăn ngừa rò rỉ dầu có thể xảy ra ở các động cơ cũ. Loại dầu này được thiết kế cho xe đời mới hơn hay muộn với hơn 75.000 dặm.

• Dầu động cơ thông thường:

Cuối cùng, dầu động cơ thông thường có nhiều cấp độ nhớt và cấp chất lượng khác nhau. Nó đáp ứng các thông số kỹ thuật API cơ bản do nhà sản xuất động cơ của bạn khuyến nghị, nhưng không có hiệu suất bổ sung được tìm thấy trong dầu động cơ tổng hợp.

Tầm quan trọng của việc thay dầu

Dầu động cơ cung cấp chất bôi trơn cho nhiều bộ phận chuyển động của động cơ, giúp tránh hư hỏng và giữ cho động cơ của bạn hoạt động trơn tru.

Mỗi khi động cơ hoạt động, các sản phẩm phụ từ quá trình đốt cháy sẽ được tích tụ trong dầu động cơ của bạn. Nếu chất bẩn tích tụ vượt quá khả năng của dầu, chúng sẽ tích tụ và tạo cặn bã, mài mòn trong động cơ.

Nếu dầu không được thay thường xuyên, những chất bẩn này có thể có tác động tiêu cực đến hiệu suất của động cơ cũng như hiệu suất tổng thể của xe. Ngoài việc thay dầu theo khuyến nghị, điều quan trọng là phải bảo dưỡng xe thường xuyên và sử dụng dầu động cơ chất lượng.

Vậy bạn nên thay nhớt bao lâu một lần? Nếu là xe ô tô mới, thông thường di chuyển được quãng đường từ 5000 đến 7000 km hoặc 3 đến 6 tháng tùy vào tần suất vận hành thì nên thay dầu máy 1 lần. Tuy nhiên, đây không phải là một đáp án chính xác dành cho tất cả những chiếc xe. Thời gian cần thay dầu phụ thuộc vào các yếu tố như tuổi xe, điều kiện lái xe và loại dầu bạn sử dụng.

May mắn thay, nhiều xe ô tô hiện đại ngày nay có đèn báo dầu động cơ và sẽ cung cấp cho bạn tín hiệu cảnh báo trên bảng điều khiển của bạn khi dầu của bạn sắp hết hoặc khi nào cần thay dầu. Nhiều đại lý hoặc trung tâm dịch vụ cũng sẽ dán một nhãn dán trên cửa sổ của bạn với ngày bạn cần thay nhớt tiếp theo.

Khi nghi ngờ, hãy tham khảo ý kiến ​​của kỹ thuật viên ô tô hoặc sách hướng dẫn sử dụng xe của bạn để biết các khuyến nghị. Luôn luôn tốt hơn nếu ở bên an toàn!

Điều gì sẽ xảy ra nếu ô tô hoạt động mà không có dầu

Nếu động cơ của bạn hết dầu, các bộ phận sẽ bắt đầu cọ sát vào nhau vì chúng không có dầu bôi trơn và động cơ sẽ hoạt động và cuối cùng ngừng hoạt động. Điều này gây ra thiệt hại vô cùng lớn, nếu không muốn nói là không thể đảo ngược. Đây là lý do tại sao điều quan trọng là phải kiểm tra mức dầu của bạn thường xuyên và thay dầu thường xuyên!

Ngoài đèn báo kiểm tra động cơ của xe trên bảng điều khiển (nếu có), có một số dấu hiệu khác cần chú ý có thể cho biết đã đến lúc cần thay dầu.

• Tiếng ồn của động cơ:

Khi dầu động cơ thực hiện công việc của mình, nó sẽ bôi trơn các bộ phận trong động cơ của bạn và do đó, giữ cho động cơ hoạt động êm ái. Tuy nhiên, nếu mức dầu của bạn gần hết hoặc đã hết hoàn toàn, bạn có thể bắt đầu nghe thấy tiếng gõ hoặc tiếng ầm ầm. Nếu điều này xảy ra, hãy đưa xe của bạn đến để thay dầu ngay lập tức.

• Có mùi dầu bên trong xe:

Có mùi dầu bên trong xe là dấu hiệu cho thấy bạn có thể bị rò rỉ dầu. Nếu bạn ngửi thấy khói hoặc khí thải, có thể xe của bạn đang quá nóng. Trong cả hai trường hợp, bạn sẽ muốn mang xe đi kiểm tra bảo dưỡng càng sớm càng tốt.

• Xả khói:

Ống xả trên ô tô của bạn tỏa ra hơi trong mờ là điều bình thường, nhưng nếu bạn nhận thấy điều này chuyển sang khói, có thể bạn đã bị rò rỉ dầu hoặc các bộ phận động cơ bị lỗi.

• Di chuyển với khoảng cách lớn:

Nếu bạn đi nhiều km trong một tháng, bạn có thể nên đưa xe đi thay dầu sớm hơn một chút để tránh bất kỳ vấn đề nào. Điều này đặc biệt xảy ra nếu bạn có một chiếc xe cũ hơn.

• Dầu có màu sẫm:

Dầu sạch có màu trong sắc hổ phách. Theo thời gian, nó sẽ chuyển sang màu sẫm hơn do các chất bẩn và cặn bẩn được tích tụ. Nếu bạn đang kiểm tra dầu của mình và nhận thấy rằng nó chuyển sang màu sẫm, đây là một dấu hiệu chính có thể đã đến lúc thay dầu.

Bài viết tham khảo tại:

Everything You Need to Know About Motor Oil